Soru: Öğretmenlik Meslek Kanununun Geçici 1. Maddesinde “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte uzman muallim veya başöğretmen unvanına sahip olanlar, bu Kanunun sağladığı haklardan yararlanır. ” denilmektedir. Buna göre uzman muallim unvanına sahip bir şube müdürü, kazanılmış adalet olarak ilave gösterge ve tazminat artışından yararlanabilir mi?
Cevap: 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununda öğretmenlik mesleğinin özel ihtisas mesleği olduğu belirtilmiş olmasına rağmen mevzuatımızda öğretmenlik mesleğine dair özel bir meslek kanunu ilk kere yürürüleğe konulmuştur. 30/6/2004 tarihli ve 5204 sayılı Kanunla 1739 sayılı Kanunda değişiklik yapılarak öğretmenlik kariyer basamakları oluşturulmuş ise de Anayasa Mahkemesi tarafından bu Kanunun bazı hükümlerinin iptal edilmesi sebebiyle kariyer basamakları sistemi kadük kalmış, iptale kadar geçen sürede az sayıda muallim bu haktan yararlanabilmiştir. İptal kararı sonrası yeni bir düzenleme yapılmadığından az sayıdaki uzman muallim ve başöğretmenlerin unvanları bağlamında kazanılmış hakları korunmuştur.
7354 sayılı Öğretmenlik Meslek Kanunu ile öğretmenlik mesleği için; öğretmen, uzman muallim ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağı oluşturulmuş, uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik sertifikasına adalet kazanma koşulları belirlenmiş, 657 sayılı Kanunun 152. maddesinde belirlenen eğitim öğretim tazminatı oranlarında artış yapılmış, 1. radde için 3600 olacak şeklide ilave göstergeler yeniden belirlenmiştir. Tazminat oranı değişikliği kapsamında başöğretmenin ilave tazminat oranı yüzde 40’tan yüzde 120’ye; uzman öğretmenlerin ilave tazminat oranı ise yüzde 20’den yüzde 60’a yükselmiştir. Artışın yürürlüğe girmesiyle beraber başöğretmenin tazminat oranı yüzde 240,56′ ya (5.380 TL); uzman öğretmenin tazminat oranı ise yüzde 180,56′ ya (4.039 TL) kadar yükselecektir.
Tazminat oranları ile ilave gösterge rakamlarında yapılan değişikliğin 15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girmesi kararlaştırılmıştır. Belirtilen tarihte ilave gösterge değişikliği doğrudan yürürlüğe girecektir. Tazminat oranlarındaki artışın uygulanabilmesi için ise 657 sayılı Kanunun 152. maddesinin III- Ortak Hükümler bölümünde yer meydan hüküm gereğince ikincil bir düzenleme yapılması gerekmektedir. Söz konusu hükümde “Bu zam ve tazminatların hangi işi yapanlara ve hangi görevlerde bulunanlara ödeneceği, miktarları, ödeme usul ve esasları tüm kurumları kapsayacak şekilde ve 154 üncü madde uyarınca katsayının Cumhurbaşkanınca değiştirilmesi durumu hariç yılda bir kere olmak üzere hazırlanır ve Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulur.” denilmektedir. Madde hükmünde bahsi geçen Karar; 2006 yılında yürürlüğe konulan ve bazı değişiklikler yapılarak geçerlilik süresi her yıl yeniden uzatılan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karardır.
Diğer taraftan Kanunun 7. maddesinde, bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 222 sayılı Kanun, 657 sayılı Kanun, 1739 sayılı Kanun ve öbür kanunların bu Kanunla çelişmeyen hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmış, geçici 1. maddesinde ise “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte uzman muallim veya başöğretmen unvanına sahip olanlar, bu Kanunun sağladığı haklardan yararlanır.” hükmüne yer verilmiştir. Ek gösterge ve tazminat artışının 15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe gireceği dikkate alındığında mevcut uzman muallim ve başöğretmenler belirtilen artışlardan 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren yararlanabilecektir.
Öğretmen/uzman öğretmen/başöğretmen kariyerini haiz olup sonradan idari görevlere atananlar da belirli koşullar altında ilave gösterge ve tazminat artışından yararlanabilecektir. Konuya ilişkin olarak 657 sayılı Kanunun 43/B maddesinin ikinci paragrasında, “.Kurumların 1, 2, 3 ve 4 üncü dereceli kadrolarına atananlara uygulanacak ilave göstergeler, ilgililerin daha önce bulunmuş oldukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya ekli I sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı (g) bölümünde belirtilen görevlerde kazanılmış adalet aylık derecelerine göre alabilecekleri ilave göstergelerden düşük olamaz.” hükmü yer almaktadır. Kanunun 69. maddesinde ise, “Kurumlar, Eğitim ve Öğretim, Sağlık ve Yardımcı Sağlık ve Teknik Hizmetler Sınıflarına iç memurlardan, kariyerlerinden yararlanmak istediklerini 2 – 4 üncü dereceler arasındaki idari görevlere ait olup kazanılmış adalet derecelerinin iki altındaki derecelerden tesbit ve ihdas edilmiş kadrolara atayabilirler.
Bu suretle atanan memurların aylıkları kazanılmış adalet dereceleri üzerinden ödenir. Ancak kazanılmış aylık dereceleri ve kariyer hizmet sınıfları için tesbit edilen ilave gösterge, zam ve tazminatlar ile atandıkları görevlerin ilave gösterge, zam ve tazminatlarının farklı olması halinde fazla olanı ödenir.” denilmektedir.
Tazminata ilişkin olarak ayrıca Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın 4/ğ maddesinde, “657 sayılı Kanunun 69 uncu maddesi uyarınca zam ve tazminat ödenebilmesi için, atamanın bu maddeye göre yapıldığının ve anılan madde uyarınca aranan hizmet gerekçesinin nakil onayında belirtilmiş olması zorunludur. Kazanılmış adalet aylık derecesinin üstü, eşiti veya ikiden fazla alt dereceli kadrolara atananlara anılan maddeye göre zam ve tazminat ödenmez.” hükmüne yer verilmiştir.
Sonuç olarak;
1. Mevcut uzman muallim ve başöğretmenlerin ilave gösterge ve tazminat artışlarından 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren yararlanabileceği, (Artış olmadan mevcut tazminatları almaya devam edeceklerdir)
2. Halen şube müdürü kadrosunda vazife yapanlardan uzman muallim ve başöğretmenlik kariyerini haiz olanların; atamanın 657 sayılı Kanunun 69. maddesi kapsamında yapılmış ve bu madde uyarınca aranan hizmet gerekçesinin atama onayında belirtilmiş olması halinde 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren tazminat artışından yararlanabileceğini,
3. Öğretmenlik kariyerini haiz olup halen idari görevlerde bulunan memurların öğretmenlik sonrası idari görevlere ilk atamalarının 1, 2, 3 veya 4. dereceli kadrolara yapılmış olması halinde 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren yükseltilen muallim ek göstergelerinden yararlanabileceklerini,
değerlendirmekteyiz.
News
