Haber7 / Abdurrahman Koç
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna’nın doğusunda yer meydan ve Rus ayrılıkçıların elinde bulunan Donetsk ve Luhansk bölgelerini tanıdı.
Putin’in bu kararı, haftalardır beklenen savaşın fitilini ateşler cinstendi.
Karar, sadece Ukrayna’da değil, tüm dünyada hatta Türkiye’de de tepkiyle karşılandı.
Son olarak Rusya’nın bölgeye sulh gücü gönderme kararı, gerilimi iyiden iyiye tırmandırdı.
Haber7 olarak, olası savaşın bölgesel, uluslararası ve enerji piyasalarına etkisini, Harran Üniversitesi Uluslararası Ticaret ve Lojistik Bölümü Öğretim Üyesi ve TESPAM Hazar Coğrafyası Uzmanı Dr. Hasan Bardakçı, SETA Brüksel Koordinatörü Doç. Dr. Talha Köse’ye sorduk.
“SADECE AVRUPA DEĞİL, RUSYA DA ÇOK CİDDİ ZARAR GÖRECEK”
Hasan Bardakçı’ya göre Rusya’nın olası işgali sadece Avrupa’ya değil, Moskova’ya da ziyan verecek.
Bu işte ziyan görecek yan sadece Avrupa’ymış gibi lanse edildiğini aktaran Bardakçı, doğalgazın önemli bir bölümünü Avrupa’ya ihraç eden Rusya’nın da ciddi zarara uğrayacağını anlatım etti.
Rusya’nın neredeyse 175 milyar metreküp oranında bir doğalgazı sadece Avrupa’ya sattığını söyleyen Bardakçı, “Bunu sadece krizi kendi lehine çevirmek için kullanırsa bu gazı satacak öbür ülkeler bulması lazım” dedi.
“RUSYA DA ÇOK İYİ DURUMDA DEĞİL”
“Burada alternatif olarak yöneleceği ülke Çin olacaktır” diyen Bardakçı, şöyle devam etti:
“Ama şöyle bir şey mevcut biz buradan anlatırken aslında bu işten en fazla ziyan görecek yan Avrupa’ymış gibi lanse edilmesi fazla doğru olmaz. Rusya da fazla ciddi ziyan görecek. Diğer Avrupa ülkelerinin kriz durumunda alacağı tedbirlere istinaden kendisi de bazı tedbirler alacaktır. Ama dediğimiz gibi pandemi her ülkeyi etkiledi ve Rusya da fazla iyi durumda değil. Doğalgazı kesmek kendi gelir kaynaklarını kesmek anlamına geliyor. 175 milyar metreküp doğalgazı Avrupa’ya satmaktan vazgeçerseniz öbür ülke bulmanız lazım. Şu anda Avrupa dışında da öbür ülke yok. 100 milyar metreküplük bir doğalgaz elinde kalacak. Bu da ciddi bir gelir kaybı demek. Rusya’nın da böyle bir riske girip girmeyeceğini göreceğiz. Tabi bu tarz krizlerde ülkeler tedbirler alabiliyor. Rusya’nın da bunu ceviz olarak kullanabileceğini düşünüyorum”
ALTIN ONS FİYATI 2 BİN DOLARI GEÇEBİLİR
Savaşın etkilerinin fazla yönlü olacağını belirten Bardakçı’ya göre sadece enerji değil, uluslararası finansal piyasalarda da ciddi sorunların ortaya çıkabileceğine işaret etti.
Altında yükselme beklediğini söyleyen Bardakçı, “Zaten ilk etkileri yüzde 3 oranında görüldü. Ons fiyatında yükselmeden bahsediyoruz. Ortada bir cenk çıkarsa altın fiyatının da 1900 seviyelerinin üzeri, 2 bin dolar ons seviyelerini görme ihtimalimiz bile oluşabilir. Çünkü Rusya fazla ufak ölçekli bir ülke de değil, biricik başına hareket eden bir ülke de değil” ifadelerini kullandı.
“RUSYA, UKRAYNA’YI KENDİNE AİT BİR PARÇA OLARAK GÖRÜYOR”
Ukrayna-Rusya geriliminin kökenine inilmesi gerektiğini anlatım eden Bardakçı, “Bu savaş, yeni körüklenen bir şey değil, 2014 yılında Kırım’ın ilhakından sonra Rusya-Ukrayna arası hiç düzelmedi. Özellikle Ukrayna’nın Avrupa ve NATO yaklaşımları hoş görülmedi. Rusya, Ukrayna’yı Rusya’ya ait bir parça olarak görüyor. Özellikle Donetsk ve Lugansk bölgelerinde ciddi bir Rus yanlısı yoğunluğu var. Rusya bunu kullanmak istiyor. 2014’ten beri o bölgenin müstakil olmasa bile tam özerk bir bölge olarak kalmasını istiyordu. Bu da Ukrayna’nın işine gelmiyordu” değerlendirmesinde bulundu.
“RUSYA BU SAATTEN SONRA GERİ ADIM ATMAZ”
“Bundan sonra muhtemelen bir müstakil bölge görme ihtimalimiz fazla yüksek” diyen Bardakçı, “Rusya’nın bu saatten sonra geri adım atacağını düşünmüyorum. ABD dışında öbür ülkelerin de, ABD’nin yaptırımı oldu biliyorsunuz. Bunun dünya geneline yayılması hatta bazı AB ülkelerinin de tedbirler almasını bekliyorum açıkçası” dedi.
“BU İŞ BURADA KALMAZ”
Doç. Dr. Talha Köse, Ukrayna-Rusya krizinin bu noktada kalmayacağını düşünüyor. Batı’nın Ukrayna’yı yeterince destekleyemediğini ve caydırıcılık gösteremediğinin altını çizen Köse, şunları aktardı:
“Rusya’nın daha önceden beri kendi Sovyet coğrafyasında yayılma hedefleri vardı ve Putin bunu açıktan söylüyordu zaten. Ama son dönemde Biden yönetiminin zayıf hariç politikası, Afganistan’dan kaçar gibi çıkmaları ve kendi müttefiklerini hedef meydan tarzdaki operasyonları sonucunda Rusya burada bir zayıflık sezdi. Diğer tarafta AB ülkeleri arasında da mutabakat yok. Almanya fazla çok enerji konusunda bağımlı. Fransa’nın NATO’ya yönelik eleştirel yaklaşımları var. Diğer Doğu Avrupa ülkelerinin de bazıları Rusya ile ilişkilerini devam ettirmeye çalışıyor, bazılarının da tepkileri var. Dolayısıyla Putin, fazla güçlü tepki gösteremeyecekleri bir çevçeve gördü ve pandeminin etkisiyle zayıf bir direnç olacağını gördüğü için istifa etmeye çalıştı. Ben bunu burada kalacağını da düşünmüyorum”
“BATI’NIN ‘İŞGAL ET AMA ÇOK ETME’ GİBİ BİR DURUŞU VAR
“Putin’in konuşmalarına bakılırsa, Sovyet coğrafyalarında fırsat alanlarını değerlendirip toprak işgaline devam edeceği kanaatindeyim” diyen Köse, “Dolayısıyla Batı’dan gelen yaptırım söylemleri de fazla cılız ve Rusya’yı alkışlar tarzda. Orada işgal edilen bölgelerde ticaret yapmamak. Böyle bir saçmalık olabilir mi? Rusya’ya karşı ciddi bir yaptırım da söz konusu değil. Aralarında sanki danışıklı dövüş varmış gibi bir hal ortaya çıkıyor. ‘İşgal et fakat fazla da etme’ gibi bir duruş var” diye konuştu.
“Şu ana kadar şayet daha ciddi askeri boyutu da olan bir adım atılmazsa burada mağdur olan Ukrayna oluyor” diye Köse, şöyle devam etti:
“Sanki ABD-Rusya arasında kısmi işgal konusunda ruhsat verilmiş gibi görünüyor. Bunun da alternatif olacak bir izah da yok. Dolayısıyla burada Ukrayna üzerinden oyanan ciddi bir oyun var. Bence yakın vadede Ukrayna bunun farkına varacak. Bence bu durumun mağduru olan Ukrayna. Bu tarz bir tesir şayet devam ederse, bu kadar cılız bir tepki devam ederse Rusya’nın yayılmacılığının devam edeceğini düşünüyorum”
Rusya-Ukrayna arasındaki olası savaşın dolaylı olarak Türkiye’yi de etkileyeceğini belirten Köse, “Karadeniz’in tamamen Rusya’nın kontrolüne geçmesi ve oradaki dengenin bozulması anlamına geliyor. Zayıf bir NATO mevcut zaten. Böylesi bir ortamda yarın öbür gün Türkiye’yi de tehdit edecek adımlar atabilir. Bu konuda kaygılarım var. Dolayısıyla müttefiklerin sıkı duramaması Türkiye için tehdit. Enerji bakımından da etkiler. Doğalgazımızın neredeyse 3’te1’ini Rusya’dan alıyoruz” ifadelerini kullandı.
Köse, “Doğalgaz konusunda çeşitlendirmeyi yapmadıkları bir dönemde bu tarz adımlar atılması Rusya’nın işini kolaylaştırıyor. Elektrik üretiminde fazla çok tabii gaza bağlıyız. Türkiye’deki elektrik santrallerini de Rusya yapıyor biliyorsunuz. Böyle bir ortamda da aslında biraz ABD ve Batı’nın Türkiye’yi Rusya’ya mahkum ettiği bir çerçeve söz konusu. Burada Rusya’yı eleştireceksek Batı ve ABD’yi de eleştirmemiz gerekiyor. Tamamen onların yanlış politikalarından kaynaklanıyor. Ukrayna burada yalnızlaştırılıyor” dedi.
KAYNAK: HABER7 | ÖZEL
News
