Merkez Bankası’nın (TCMB) banka bilançolarının varlık tarafına da zarurî karşılık uygulamaya başlamasının ve kimi TL ticari kredileri de birinci sefer bu zarurî karşılığa dahil etmesinin ticari kredi faizlerini de artırması bekleniyor. TCMB hafta sonu yayımladığı açıklamada ve Resmi Gazete’de yayımlanan kararında, kişiselde yabancı para (YP) mevduatta TL’ye dönüşümü düşük bankalara 500 baz puana ulaşan ek yabancı para zarurî karşılık getirirken finansman şirketlerinin sıfır olan mecburî karşılık oranlarını bankacılık kesimi ile eşitledi. TCMB değişiklik için, “Fiyat istikrarı temel hedefi doğrultusunda finansal istikrarın desteklenmesi ve liralaşmanın teşvik edilmesi kapsamında makroihtiyati siyaset setini güçlendirerek mecburî karşılık düzenlemesinde değişikliğe gitmiştir” dedi.
İŞ YATIRIM: TİCARİ KREDİDE FAİZ ARTAR
İş Yatırım’ın notunda TCMB kararının TL cinsi ticari kredilerde faiz oranını artırmasının ve ticari kredi büyümesini de sınırlamasının beklendiği belirtildi. TCMB bilgilerine nazaran ortalama ticari kredi faizi 15 Nisan prestijiyle yüzde 20,4 düzeyinde.
Notta, uygulamanın bankacılık bölümü için olumsuz olduğu belirtilerek, “Özellikle 2021 yıl sonundan günümüze ticari kredi büyüme oranı yüksek olan özel bankalar bu adımdan daha çok etkileniyor. Kamusal yükleri artacak olan bankaların, bu ek maliyetleri müşterilerine yansıtacağını düşünmekteyiz” denildi.
Kararın akabinde düşüşle açılması beklenen bankacılık endeksi ise beklentilerin bilakis yükseldi. Bankacılık endeksi saat 10.48’de yüzde 3’e yakın yükselişle 2,168.27 puandan hareket ediyor.
“ENFLASYON TESİRİ DE OLABİLİR”
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan da, uygulama sonrası yüzde 20-21 oranında olan ticari kredi faizlerinin yüzde 24 civarlarına çıkabileceğini belirterek şunları söyledi:
“Firmalar daha değerli oranlardan elde ettikleri bu işletme sermayesi kaynaklarını satılan mal ve hizmetlerin fiyatına da yansıtacağından ötürü enflasyon tesiri olabilir. Bu da aslında makroihtiyati önlemler altında zarurî karşılıklar nezdindeki yahut öteki regülasyon kaynaklı etmenlerin enflasyonla uğraşta sonuca muhtemelen ulaştıracak bir tesir yaratmaktan uzak olacağını ortaya koymaktadır.”
Bu ortada, bankalar, mecburî karşılık düzenlemesi sonrasında birtakım ticari kredi faizlerinde bu sabah prestijiyle yaklaşık 300 baz puanlık artışlara gitti.
VARLIK TARAFINA DA MECBURÎ KARŞILIK
TCMB bilançoların yükümlülük tarafına uygulanmakta olan mecburî karşılıklar, yapılan düzenleme ile “makro ihtiyati siyaset setini güçlendirmek amacıyla” bilançoların varlık tarafına da uygulamaya başlandı. Bu kapsamda, bankalar ile finansman şirketlerinin TL cinsinden ticari nitelikteki nakdi kredileri zarurî karşılığa tabi tutuldu.
İstisnalar ise KOBİ tarifine giren işletmelere kullandırılan krediler, esnaf kredileri, ihracat ve yatırım kredileri, ziraî krediler, Kamu Mali İdaresi ve Denetim Kanunu’ndaki birtakım kurum ve kuruluşlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT) ve bunların iştiraklerine kullandırılan krediler, kurumsal kredi kartları ve mali kuruluşlara kullandırılan krediler sıralandı.
İSTİSNALAR HARİÇ TL TİCARİ KREDİLERE YÜZDE 10 MECBURÎ KARŞILIK
TCMB böylelikle 1 Nisan 2022’den itibaren dörder haftalık devirlerde kullandırılan ticari kredilerin yüzde 10’u oranında mecburî karşılığın birebir müddetlerde tesis edilmesine karar verdi. Ayrıyeten 31 Mayıs 2022 prestijiyle 31 Aralık 2021 tarihine nazaran kredi büyüme oranı yüzde 20’nin üzerinde olan bankaların, 31 Mart 2022 ve 31 Aralık 2021 tarihlerinde mevcut kredi bakiyeleri ortasındaki farkın yüzde 20’si oranında zarurî karşılığı 6 ay boyunca tesis etmesine karar verildi.
TL’YE DÖNÜŞÜM SAĞLAYAMAYANA EK YÜK
TCMB açıklamasında, yabancı para zarurî karşılık oranlarının gerçek kişi mevduatta dövizden TL’ye dönüşüm oranına nazaran farklılaştırılmasına karar verdiğini açıkladı.
Böylelikle dönüşümü yüzde 5’in altında kalan bankalara ek 500 baz puan yüzde 5 ile yüzde 10 ortasında olan bankalara ek 300 baz puan zarurî karşılık uygulanmasına karar verildi. Uygulama, tesisi 10 Haziran’da başlayacak 27 Mayıs hesaplama devrinden itibaren geçerli olacak.
FİNANSMAN ŞİRKETLERİNE MECBURÎ KARŞILIK
Başka yandan, finansman şirketlerinin sıfır olan zarurî karşılık oranları da bankalar ile birebir düzeye getirildi ve yurt içi bankalara olan yükümlülükleri mecburî karşılık kapsamında alındı. Bu değişiklik, tesisi 13 Mayıs’ta başlayacak olan 29 Nisan tarihli hesaplama periyodundan itibaren geçerli olacak.
TCMB’nin TL mecburî karşılık oranları 3 aya kadar olan mevduat için yüzde 8 iken 3 ile 6 aya ortasında yüzde 6 düzeyinde. TL mecburî karşılık, 6 aydan 1 yıla kadar vadelide yüzde 4, 1 yıldan uzun vadede ise yüzde 3 düzeyinde.
TCMB’nin yabancı para mecburî karşılık oranları ise 1 yıla kadar vadede yüzde 25, 1 yıldan uzun vadelide ise yüzde 19 düzeyinde.
Kaynak: Reuters
Haberler.com – İktisat
News
