BAŞAKŞEHİR Çam ve Sakura Kent Hastanesi’nde geçtiğimiz ay, zehirlenme hadiselerine süratle ve en yanlışsız müdahale edilebilmesi maksadıyla, 16 yataklı Toksikoloji Ağır Bakım Ünitesi açıldı. Türkiye’de etkin olarak hizmet veren tek toksikoloji ağır bakım ünitesi olan servisin başında, toksikoloji alanında ABD’den yan kol uzmanlığı olan Türkiye’deki tek doktor Doç. Dr. Aynur Şahin yer alıyor. Doç. Dr. Şahin, Türkiye’de mevsimsel olarak farklı zehirlenmelerin yanı sıra, ferdî maruziyetler sonucu da hem erişkin hem çocuklarda ölümcül zehirlenme olaylarının çok sık yaşandığına dikkat çekti.
Türkiye’nin tek etkin Tıbbi Toksikoloji Ağır Bakım Servisi geçtiğimiz ay Başakşehir Çam Sakura Kent Hastanesi’nde açıldı. 16 yataklı ağır bakım ünitesi olarak hizmet veren serviste, dakikaların bile değerli olduğu zehirlenme hadiseleri tedavi ediliyor. Toksikoloji Ağır Bakım Ünitesi’nin başında ise ABD Emory Üniversitesi’nde tıbbi toksikoloji yan kol uzmanlığı alarak, bu alanda tek uzman doktor olan Doç. Dr. Aynur Şahin yer alıyor. Doç. Dr. Şahin, “Tıbbi toksikoloji, akut yahut kronik zehirlenen hastaların tanısı, tedavisi, tıbbi idaresini dünya standartlarında veren ve bu idaresi geliştiren bir bilim kısmıdır. Bu ünite ile bilhassa akut ya da kronik zehirlenme durumunda, özel tedavi muhtaçlığı olan hastaların, özel antidot (panzehir) tedavisine muhtaçlığı olan hastaların, bakımını en üst seviyeye çıkarmak amaçlandı. Bu ünite kıymetli, zira bu hastaların özelleşmiş ünitelerde, özelleşmiş uzmanlar eşliğinde bakılması, hastaların hem sakatlık, hem de vefat oranını önemli bir formda azaltıyor. Ölçüsü hudutlu sayıda olan, ulaşılabilir tedavilerin bu hastalara uygun biçimde, gerekli endikasyonla süratle uygulanması, hastaların sağ kalımı açısından çok kıymetli bir faktör olarak karşımıza çıkıyor” dedi.
“DİYALİZ VE YAPAY KALP AKCİĞER MAKİNASI ECMO DA GEREKEBİLİYOR”
Özellikle genç erişkinlerde ve çocuk nüfusta zehirlenmelerin çok sık vefat sebepleri ortasında yer aldığını kaydeden Doç. Dr. Şahin, “Tıbbi toksikoloji ünitelerinde tedaviler yalnızca antidot (panzehir) tedavileri biçiminde değil, birebir vakitte bu hastaların maruz kaldığı zehrin bedenden uzaklaştırılması için birtakım aygıtların da kullanılması kelam konusu. Hemodiyaliz üzere, plazmaferez üzere, zehirlenmeye bağlı hastanın kalbi durduğunda ya da çok önemli bir halde hayat işlevleri tehlikeye girdiğinde, hastalarımızı ECMO ismini verdiğimiz kalp akciğer makinasına da bağlayarak, gerekli spesiflik tedavileri uygulayarak bakımını sağlayabiliyoruz. Zehirlenme olaylarında süratli ve faal müdahale hayat kurtarıcıdır. Münasebetiyle dakikalarla savaştığımız durumlar olabiliyor. Bu cins ünitelerin bütün merkezlerde sayısının arttırılması, bu hastaların bilhassa sağ kalmasını çok önemli formda artırıyor” diye konuştu.
“ZEHİRLENMELER MEVSİME NAZARAN DEĞİŞİYOR”Türkiye’nin jeopolitik bir pozisyonda olması nedeniyle de tıbbi toksikoloji ağır bakım ünitelerinin varlığının çok değerli olduğunu anlatan Doç. Dr. Şahin, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Zehirlenme oranlarına bakıldığında, İstanbul hem nüfus hem de zehirlenme oranlarının yüksek olduğu bir ilimiz. Kış aylarında daha çok karbonmonoksit zehirlenmeleri gündeme geliyor. Bahar aylarında ise böcek ısırıkları, yılan ve akrep ısırmaları yeniden sık görülen zehirlenmeler ortasında. İntihar maksatlı ilaç alımlarına da bilhassa kış aylarında çok sık rastlıyoruz. Tekrar geçtiğimiz aylarda düzmece alkol alımına bağlı olarak metanol zehirlenmeleri yaşanmıştı. Toplu hadise müracaatları oldu ve bu olaylarda çok sayıda vatandaşımız alkol zehirlenmesi sonucu hayatını kaybetti. Yalnızca kişisel maruziyet değil, toksinlere kitlesel maruziyetler de olabiliyor. Mesela geçtiğimiz günlerde yaşanan Bartın’daki maden faciası üzere ya da Antalya’da yaşanan büyük yangınlar üzere, bilhassa inhale (solunum yoluyla) ya da ciltten emilen kimyasalların maruziyetinde (karbonmonoksit, siyanür gibi) ya da farklı iritan gazların maruziyetinde bu ünitelerin, bu hastaların bakım ve tedavisinde tesirli rol oynayacağını düşünüyoruz.”
“ZEHİRLENEN HASTAYI ZORLA KUSTURMAYIN”Çocuklardaki zehirlenmelerin ekseriyetle kaza sonucu yaşandığına dikkat çeken Doç. Dr. Şahin, zehirlenme durumunda sağlık vazifelileri gelene kadar olay yerinde yapılan acil müdahalelerde de çok büyük yanılgılar yapıldığına dikkat çekerek, şu ihtarlarda bulundu: “Çocuklarda ekseriyetle mesken kimyasalları, paklık eserleri üzere hususların uygun şartlarda saklanmaması, tekrar meskende erişkinlerin kendi ilaçlarını uygun şartlarda saklamamaları nedeniyle bu ilaçların alımları kelam konusu olabiliyor,e çocuk hadiseler da bu halde acil servislere getirilebiliyor. Kışın bilhassa soba ya da gaz zehirlenmesine rastlıyoruz. Karbonmonoksit, kokusuz zehirli bir gaz. Münasebetiyle fark edilmesi, kişinin çoklukla yorgunluk halsizlik, sık baş ağrısı üzere semptomlarla, pek de spesifik olmayan belirtilerle hastalarda ortaya çıkabiliyor. Karbonmonoksit zehirlenmesi açısından risk oluşturabilecek durumlar ise, gazlı şofben, kömür sobası kullanımı başta geliyor. Bu nedenle yıllık periyodik bakımların kesinlikle yaptırılması gerekiyor. Bireylerde açıklayamadıkları halsizlik, baş ağrısı, gribal enfeksiyon semptomları olduğunda, kesinlikle en yakın sağlık kuruluşuna başvurmaları gerekiyor. Zehirlenmelerde en sık yapılan yanılgılardan biri de, hastanın zorla kusturulmaya çalışılması. Kusturmaya çalışmak, o hastanın tablosunun daha da kötüleştirilmesine neden olabiliyor. Hatta çıkarılan içeriğin akciğerlere kaçmasıyla hastada teneffüs badiresi doğurabiliyor. Münasebetiyle zorla kusturmak, birinci yardım teknikleri ortasında yer almıyor. Zehirlenen hastalarda yapılması gereken şey, şayet gaz maruziyetiyse en kısa vakitte pak havaya çıkılması, ortamın havalandırılması. Ancak şayet oral yoldan dediğimiz ağız yolundan alınmış bir kimyasal, ilaç gibisi maruziyetiyse, hastanın en yakın sağlık kuruluşuna götürülmesi gerekiyor.”
Görüntü dökümü: ————————Doç. Dr. Aynur Şahin röp
-Toksikoloji ağır bakımdan genel ve ayrıntı görüntüler
– İstanbul
Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Şimdiki
News
